Η σχέση των Κρητικών με την ελιά έρχεται από τα Μινωικά χρόνια όπως έχει απόδειχτεί από τα αρχαιολόγικά ευρύματα της Κνωσσού. Οι Kρητικοί στην καθημερινότητα τους ακόμα και σήμερα είναι άμεσα συνδεμένοι με το δέντρο, με τους καρπούς του και το ελαιόλαδο. Δεν αποτελεί απλά ένα αγροτικό προϊόν, είναι το σύμβολο του Κρητικού Πολιτισμού.
Έχουν βρεθεί πάνω σε αγγεία καθώς και αναπαραστάσεις συγκομιδής τα οποία χρονολογούνται από την 3η χιλιετία π.Χ. Το δέντρο της ελιάς λατρευόταν ως ιερό και το λάδι εκτός από προσφορά στους Θεούς και στους νεκρούς χρησίμευε ακόμα στην ιατρική, στον αθλητισμό και στην καθημερινή ζωή ως προϊόν βασικό για τη διατροφή, το φωτισμό και τη θέρμανση. Σήμερα η κατανάλωση του ελαιολάδου στο κρητικό τραπέζι γίνεται σίγουρα με δόση υπερβολής και οι βρώσιμες ελιές υπάρχουν απαραιτήτως.
Το 1/3 της εγχώριας παραγωγής ελαιολάδου είναι από την Κρήτη αφού τα ελαιόδεντρα καλύπτουν το 65% της γεωργικής έκτασης της Κρήτης, και το 90% από αυτό ανήκει στην κατηγορία του ''εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου''.
Η κατανάλωση του ωμού ελαιολάδου είναι αποδεδειγμένα κύρια πηγή υγείας και μακροζωίας αφού ο φυσικός χυμός της ελιάς περιέχει μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και βιταμίνη Ε που βοηθά στην αύξηση της καλής χολιστερίνης (HDL), θωρακίζοντας τη λειτουργία της καρδίας και άλλων ζωτικών οργάνων, παρατείνει τη νεανικότητα του οργανισμού και προστατεύει το δέρμα από την ηλιακή ακτινοβολία.